Συναυλία μουσικής του Ιράν.

Πήγαμε με τον αδελφό μου και την Αγάπη στην ετήσια συναυλία των  Masters of Persian Music κάτω στη μεγαλούπολη.   Μετά απο πολλύ ούζο.

Κάθε χρόνο έρχονται, γεμίζουν το τεράστιο θέατρο με τους αποδήμους (πρόσφυγες?) απο το Ιράν, περπατάς στο προχώλ του θεάτρου και νομίζεις ότι είσαι κάπου στη Λευκωσία.  Γνώριμες οι φάτσες, ο τόνος της φωνής, άντρες με δυνατές μύτες και ίλαρο ύφος, γυναίκες με μάτια ολόμαυρα.

Κάθονται σταυροπόδι στο χαλί, πιάνουν στο χέρι τα όργανα και τα φιλούν, ντυμένοι με παραδοσιακές σχολές και η σεβάσμια τους πράξη φέρνει το κύμα της σιωπής απο την πρώτη σειρά θεατών ώς την τελευταία.

Μιλά ο μαέστρος.  Ήρεμος, εξηντάρης.  Με τη γλυκειά του προφορά και χειρονομείες συγκρατημένες εξηγά για το νόημα της ποίησης που θα τραγουδήσουν.   Ποίηση του Χαφέζ, του Ρούμι, ποίηση για την αγάπη της στιγμής, την ομορφιά, και τον Πλάστη -αυτόν που μας αγαπά, πέρα απο τους θεούς που έπλασε η ανάγκη μας για δόγματα.

Κάθεται ξανά.

Η μουσική πάει σχεδόν τρείς ώρες με ένα μικρό διάλειμμα.  Γλυκειά και λυπητερή, μουσική που πενθά για την αθώα κοπέλα που δέχτηκε τη σφαίρα στο κεφάλι.  Για τον πόνο ενός λαού τρανού που τον κρατά φυλακισμένο η θεοκρατεία.

Μπασάτα τα όργανα που έχουν διαλέξει, και η μελωδία χαμηλή, αργή.  Βλέπω στα πρόσωπα τους την ειρήνη, μαζί και την έκφραση όσων δέν τους επιτρέπεται να πούν με λόγια.  Ένας λαός που πονά στα κρυφά, λαός τυχερός όμως που βρήκε τον τρόπο να εκφράσει τον πόνο.

Ο πόνος είναι ελιξήριο, μαζί και δηλητήριο.  Άμα τον νιώσεις, έχεις δύο εκλογές.  Να τον εκφράσεις, ή να τον αφήσεις να γίνει τραύμα, σήψη.  Αυτοί το ξέρουν καλά.  Και ο πόνος τους έχει γίνει μελωδία που ενώννει τους ανθρώπους, τους φέρνει δάκρυα κρυφά που σκουπίζουν στα μανίκια μές τα σκοτεινά.  Κανένας τους δέ βιάζεται να τελειώσει η συναυλία για να πάν στο dinner τους.  Κάθονται εκεί, και τους τυλίγει η αρχαία τους ιστορία του πόνου παρέα με τα γεγονότα που τα ζούν απο μακρυά.  Τί θα γίνει με την οικογένεια τους πίσω στην πατρίδα?  Νιώθουν ένοχοι.  Ζούν μές την ευμάρια της αμερικής, και οι δικοί τους βασανίζονται.  Κάθε λίγο ένας αναστεναγμός αντιλαλεί στους τοίχους του γοτθικού θεάτρου.

Για μιά στιγμή νιώθω το βάρος της κουλτούρας τους να με αγγίζει, κλείνω τα μάτια κι εγώ, φαντάζομαι πώς θα ήταν να κουβαλώ αυτό το βράχο.  Με κυριεύει το συναίσθημα, έρχονται και τα δικά του ιδιαίτερου πόνου της πατρίδας μου, ζωντανεύουν δίπλα στα ξένα, γίνονται ένα.   Μα εγώ δέ μπορώ να κλάψω.

Γιατί κανένας στην πατρίδα δέν μας έχει βρεί τον τρόπο να νιώσουμε τον πόνο.  Μόνο με λόγια, παράπονα εξωτερικά.  Σπάνιες συζητήσεις.  Κι έχει ο πόνος μας σαπήσει.  Έχει μετατραπεί σε ωραία ρούχα και σπίτια τεράστια.  Μα δέν το ξέρουμε.  Δέν μας έχει επιτραπεί να πλάσουμε παραδοσιακή μουσική μεταπολεμική που να μιλά για τον πόνο.  Δέν μας ενώννει τίποτα.

Και ξαφνικά, ντράπηκα που τα ένιωσα αυτά..

Ο λεβέντης με τον κεμεντσέ τελειώνει τις τελευταίες αργές του φράσεις που σάν πληγωμένο ζώο που πεθαίνει κρέμμονται στον αέρα.  Σκουπίζει ένα μικρό διαμάντι και όλοι υποκλίνονται.  Οι θεατές όλοι όρθιοι κραυγάζουν, αφήνουν τον πόνο να γίνει ιαχή.  Έχουν ΝΙΩΣΕΙ κάτι.  Και ο πόνος αυτό θέλει.  Να τον νιώσεις, να τον αφήσεις να πεί αυτά που θέλει.

Αλλιώς γίνεται δηλητήριο, και μόνο κακά φέρνει.